KÖK HÜCRE

İnsan bedenindeki tüm yapıların kökenini oluşturan ve kendi kendilerini hızla yenileme yetenekleri bulunan kök hücreler, bazı kanser tipleri dâhil birçok hastalığın tedavisinde umut oluyor. Pıhtılaşmayı sağlayan trombositlerin, oksijen taşıyan alyuvarların ve vücut savunmasını oluşturan akyuvarların kan hücrelerinin üretimi, tüm hayat boyunca, insan vücudundaki yassı kemiklerin içinde, özellikle leğen ve göğüs kemiklerinin içinde kemik iliği sayesinde devam ediyor. Kemik iliği içinde bulunan kan kök hücreleri henüz olgunlaşmamıştır; çeşitli uyarıların etkisiyle ve vücudun ihtiyacına göre kan kök hücreleri alyuvarlara, akyuvarlara ve trombositlere farklılaşırlar.

  • Alyuvarlar, oksijeni tüm vücuda taşırlar.
  • Akyuvarlar, enfeksiyonla savaşırlar.
  • Trombositler, kanamayı durdururlar.

Kemik iliği naklinde kullanılan kök hücreler vericiden iki şekilde toplanabilir. Birincisi ameliyathane koşullarında ve anestezi altında kalça kemiğinden alınarak yapılır. Kan değerlerinde toplanan miktara bağlı olarak geçici düşüklükler görülebilir ancak 1-2 hafta içerisinde düzelir ve kalıcı değildir.

İkinci yöntemde ise vericiye beş gün boyunca sabah-akşam ilaç uygulanarak, kök hücrelerin kemik iliğinden damar içine çıkması sağlanır ve toplama işlemi anestezi olmaksızın bir cihaz yardımıyla damardan yapılır. Uygulanan ilacın verici üzerinde herhangi olumsuz bir etkisi bugüne kadar gösterilememiştir.

Tüm dünyada yaklaşık olarak 20 yıldır bu ilaçlar kullanılarak yapılan binlerce nakil sonrasında vericilerde kalıcı bir zarar ortaya çıkmamıştır. İlaç uygulandığı sırada ve uygulama bitiminden birkaç gün sonrasına kadar olan dönemde beyaz küre sayısı artar ve sonrasında normale döner. İlaç uygulandığı günlerde basit ağrı kesicilerle düzeltilebilen kemik ağrıları ortaya çıkabilir.

Kemik iliği nakli vericisi için kan grubu uygunluğu aranmaz. Kan gruplarının farklı olması durumunda kullanılacak olan ürün bazı işlemlerden geçirilerek hastaya verilir. Başarılı bir nakilden sonra alıcının kan grubu vericinin kan grubuna dönüşür.

Alıcı-verici arasında tam doku uyumu kemik iliği nakli için arzu edilen bir durumdur. Nakil yapılması için sorumlu Hematoloji hekimi hastayla da paylaşarak ve onayını alarak tam uyumlu olmayan vericiden nakil yapılması kararı verilebilir. Riskleri ve beklenen faydalar hastaya göre değişmekle birlikte tam uyumlu olmayan vericiden de kemik iliği nakli yapılması mümkündür.

  • Kemik İliği Nakli
  • Kök Hücre
  • Donör
  • Nakil Sonrası Takip
  • Sıkça Sorulan Sorular